معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص مزایده ۵۰۰۰ معدن متروکه گفت: معادن به صورت یکباره و در فاصله زمانی کوتاه نباید واگذار شوند چراکه شوکی به طبیعت کشور وارد می‌شود و منجر به تغییرات اساسی در اکوسیستم‌ها خواهد شد.
به گزارش نبض صنعت، چندی پیش اخباری مبنی بر مزایده و واگذاری ۵۰۰۰ معدن متروکه به شرکت‌های خصوصی منتشر شد. یکی از فعالیت‌های اقتصادی که به محیط زیست آسیب شدید و غیرقابل جبرانی وارد می‌کند، معدن کاوی است که از جمله آثار آن می‌توان به آلودگی آب‌های زیرزمینی، جاده سازی، تخریب مناطق کوهستانی همچنین از بین رفتن تنوع جانوری و پوشش گیاهی اشاره کرد.
به گفته مسعود امیرزاده، فعال و دکتری محیط زیست؛ بدون شک تداوم روند فعلی معدن کاوی در کشور غیر قابل جبران خواهد بود چراکه زمانی که یک معدن باز شود و استخراج از آن صورت گیرد، نمی‌توان برای جبران آن اقدامی کرد، اما اگر پیش از اقدام به استخراج از معادن برنامه ریزی صحیح وجود داشته باشد، می‌توان آثار مخرب ناشی از آن را کاهش داد.
مکاتبه محیط زیست با وزارت صمت درباره ۵۰۰۰ معدن متروکه
حسن اکبری درخصوص این که چه تعداد از ۵۰۰۰ معدن متروکه در مناطق چهارگانه محیط زیست قرار دارند، گفت: ما درباره این موضوع با وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) مکاتبه کرده ایم. نکته حائز اهمیت این است که معادن چه در داخل مناطق چهارگانه و چه در خارج آن اگر در فاصله زمانی کوتاه واگذار شوند، شوکی به طبیعت کشور وارد می‌شود که منجر به تغییرات اساسی در اکوسیستم‌ها خواهد شد.
وی افزود: در شرایطی که با تغییر اقلیم و خشکسالی در بسیاری از نقاط کشور هستیم و فعالیت‌های انسانی بر پیکر طبیعت مانند جاده‌ها زخم زده اند، ظرفیت و توان اکوسیستم‌های کشور با آغاز همزمان فعالیت تعداد زیادی معدن کاهش می‌یابد و طبیعت توان خودپالایی و احیای آسیب‌های وارد شده بر اثر تخریب‌ها را نخواهد داشت.
اکبری گفت: در مکاتبات انجام شده با وزارت صمت، به لحاظ فنی و کارشناسی از آن‌ها خواستیم تا به یکباره این اتفاق نیفتد. به علاوه درباره محدوده معادن نیز استعلام کرده ایم. وزارت صمت معتقد است که این معادن در گذشته سابقه‌ای داشتند و برابر قانون این اقدام را انجام می‌دهند. با این وجود ما دوباره با استان‌ها مکاتباتی کرده ایم تا برای هرگونه فعالیت و صدور مجوز در داخل مناطق با ما هماهنگی کنند تا اقدامات قانونی لازم را انجام دهیم.
به گفته معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست به نظر می‌رسد بیشتر معادن خارج از مناطق چهارگانه قرار دارند، اما نکته حائز اهمیت این است که بسیاری از زیستگاه‌های خوب حیات وحش خارج از این مناطق هستند. بدین جهت اگر طبیعت خارج از مناطق چهارگانه مورد دست اندازی قرار گیرد، مطمئناً مناطق حفاظت شده چهارگانه – که مانند جزایر پراکنده هستند – نمی‌توانند تنوع زیستی کشور را حفظ کنند. به علاوه ما با چالش‌هایی مانند فرسایش بادی و گردوغبار مواجه می‌شویم و در نهایت تمامی این موارد، آسیب‌ها و هزینه‌هایی را متوجه خودمان خواهد کرد.
اکبری افزود: گاهی وزارت صمت به صورت مقایسه‌ای عمل می‌کند. به عنوان نمونه می‌گوید معادن واگذار شده دو درصد مساحت کل کشور است و این عددی نیست، اما به نظر من این نگاه درست نیست چراکه معادن نیاز به جاده دسترسی دارند. فعالیت‌های معدنی با سایر فعالیت‌های انسانی متفاوت است و آن تفاوت این است که معادن غالباً در قلب زیستگاه‌های بکر ما هستند؛ زیستگاه‌هایی که مأمن بسیاری از گونه‌های باارزش ما به ویژه «گونه‌های خجالتی» هستند که به حضور انسان حساسیت دارند و برخورداری از امنیت برایشان دارای اهمیت بسیاری است.
بیشتر بخوانید : برگزاری مزایده معدن در ۳ دی و ۶ بهمن ماه
وی ادامه داد: سایر فعالیت‌های انسانی مانند توسعه شهرسازی، جاده‌های مواصلاتی، توسعه کشاورزی و … در دل کوهستان‌ها و زیستگاه‌های بکر ما غالباً رخ نمی‌دهند، اما معادن درست در دل آن‌ها است.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست درباره تبعات احداث جاده دسترسی به معادن گفت: با احداث این جاده ها، راه انسان به زیستگاه‌های بکر باز می‌شود و ممکن است سوءاستفاده گران مانند شکارچیان، گردشگران یا طبیعت گردان بسیاری از مسائل را رعایت نکنند.
جاده‌های دسترسی به معادن کانون‌های فرسایش بادی
اکبری افزود: جاده‌های دسترسی به معادن خود غالباً کانون‌های خطی فرسایش بادی هستند. اکنون عمده آلودگی هوای کشور به علت افزایش ذرات معلق است. بخش عمده‌ای از ذرات معلق منشأ طبیعی دارند و ناشی از فرسایش بادی هستند. برخی کانون‌ها با اندک وزش باد گردوغبار را وارد هوا می‌کنند و بسته به شرایط و اندازه، مدتی را در هوا معلق می‌مانند.
رها کردن معادن، زخمی بر پیکره طبیعت
وی گفت: غالب معادن و جاده‌های دسترسی آن‌ها پس از فعالیت معدن رها می‌شوند. برخی معادن نیز فعالیت خود را آغاز می‌کنند، اما به علت عدم کیفیت نوع ماده معدنی رها می‌شوند و نه تنها تأثیری در اشتغال و اقتصاد ندارند بلکه اثرات تخریبی بر پیکره طبیعت بر جا می‌گذارند، در نهایت نیز راه ورود برای رفت و آمد انسان به محدوده اکتشاف شده باز می‌کنند.
آسیب پوشش گیاهی از معدنکاری
اکبری افزود: پوشش گیاهی نیز به طور مستقیم از فعالیت‌های معدنکاری آسیب می‌بیند. در ابتدای فعالیت معادن بیشتر جاده‌های دسترسی به آن‌ها خاکی هستند، بنابراین با عبور کامیون‌ها گردوغبار به هوا بر می‌خیزد و تا چند ۱۰۰ متر اطراف جاده گردوغبار بر پوشش گیاهی نشست می‌کند. در نتیجه فعالیت گیاهان و پوشش گیاهی منطقه مختل خواهد شد.
وی افزود: گیاه و بوته در منطقه اکسیژن تولید می‌کنند، به علاوه مورد تغذیه حیات وحش نیز هستند. بر اثر نشست گردوغبار بر منافذ گیاه کارکرد آن مختل و به یک گیاه بلااستفاده تبدیل می‌شود.
فعالیت‌های معدنی باید متوقف شوند؟
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست درباره فعالیت‌های معدنی گفت: با همه این تبعات ما نمی‌گوییم فعالیت معدنی صورت نگیرد چراکه از ذخایر کشور هستند و باید از آن‌ها استفاده کنیم، اما بهره گیری از تمام ذخایر به صورت همزمان ضرورتی ندارد. لازم است به اندازه نیاز فعلی از هر نوع ماده معدنی در کشور بهره برداری و پس از اتمام ذخیره معدن، آن مکان را بازسازی کنیم. متولی برداشت از معدن باید آن را بازسازی کند و راه‌های دسترسی به معدن را از بین ببرد و زیستگاه را احیا کند. سپس به سراغ ذخیره بعدی رود.
اکبری در پایان تاکید کرد: ما نباید به تمامی درخواست‌های معدنی کشور پاسخ دهیم و همه ذخایر را واگذار کنیم. اگر یکباره این اتفاق رخ دهد هیچ حیات وحش و تنوع زیستی در کشور مکانی برای زندگی نخواهد داشت. طبیعت نیز نمی‌تواند زخم‌هایی که بر پیکر او ایجاد شده است را ترمیم کند.
انتهای پیام
