عرضه خودرو در بورس کالا همواره به عنوان یک روش نوین برای تنظیم بازار و جلوگیری از دلالی‌ها مطرح بوده اما چالش‌هایی مانند نوسان قیمت و عدم شفافیت در معاملات را به همراه داشته است. از این رو، در کنار واردات خودرو، شفاف شدن قیمت خودرو و به روزرسانی نرخ فروش خودروسازان همزمان با عرضه مستقیم می تواند رقابت و ثبات واقعی را در بازار ایجاد کند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری نبض صنعت، این روزها بحث بازگشت دوباره خودرو به بورس کالا و عرضه خودروسازان از این طریق داغ شده و موافق و مخالفانی را به همراه داشته است. برخی مانند مسئولان بورس معتقدند که خودرو باید در بورس کالا عرضه شود و برخی نیز خواستار اجرای دستورالعمل به روزرسانی قیمت خودرو توسط سازمان حمایت هستند.
در تازه ترین اظهارنظرها، فرشاد مقیمی رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با بیان اینکه عرضه خودرو در بورس کالا فاقد وجاهت قانونی است، گفت: عرضه خودرو در بورس کالا راه‌حلی جامع برای حل مشکل بازار خودرو نیست.
وی افزود: ماده ۵۸ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی تشخیص رویه‌های ضد رقابتی را از جمله وظایف شورای رقابت ذکر کرده است و شورای مذکور بازار خودروی کشور را انحصاری تشخیص داده است.
مقیمی ادامه داد: بر این اساس و به استناد ماده ۵۹ قانون مذکور و ماده ۳ دستورالعمل قیمت‌گذاری شورای رقابت، مبنای تنظیم قیمت خودرو بر اساس ضوابط قیمت گذاری مصوب هیات تعیین و تثبیت قیمت ها اعلام شده که لازم است توسط سازمان حمایت محاسبه و به وزارت صمت اعلام شود تا برای اجرا به شرکتهای خودروساز ابلاغ شود.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: در دستورالعمل قیمت گذاری شورای رقابت، ابلاغیه ارسال شده توسط وزارت صمت به شرکت‌ها لازم الاجرا ذکر شده است؛ بر این اساس عرضه خودرو در بورس کالا پشتوانه قانونی نداشته و دلیل عدم تداوم عرضه خودروها در بورس کالا طی سال ۱۴۰۱ و توقف این روند همین موضوع بوده است.
فروش مستقیم توسط خودروساز
از نظر برخی سیاستگذاران، در شرایط فعلی با توجه به تنوع محصولات تولید شده، تیراژ بالای تولید خودرو، آزادسازی واردات و همچنین تسهیل شرایط برای واردکنندگان، بازار خودرو از مصادیق انحصار نبوده و لازم است قیمت گذاری برای محصولات این صنعت در چارچوب ضوابط هیات تعیین و تثبیت قیمت ها انجام شود که این موضوع منافع مشترک تولیدکننده و مصرف کننده را تامین خواهد کرد.
یکی از بهترین جایگزین‌ها، فروش مستقیم خودرو توسط تولیدکنندگان به مصرف‌کنندگان است. این روش می‌تواند از طریق سایت‌های اینترنتی و با ایجاد پلتفرم‌های آنلاین صورت گیرد تا مشتریان بتوانند به راحتی خودروهای مورد نظر خود را انتخاب و خریداری کنند.
همچنین نمایندگی‌های مجاز می توانند در این زمینه نقش آفرینی کنند تا با تقویت شبکه نمایندگی‌ها برای ارائه خدمات بهتر، کاهش واسطه‌گری نیز اتفاق بیفتد.
ضرورت آزادسازی قیمت خودرو
در کنار اجرای دستورالعمل فعلی قیمت گذاری خودرو توسط سازمان حمایت، حرکت به سمت آزادسازی قیمت خودرو نیز یکی از موضوعات مهم اقتصادی در ایران است که تأثیرات گسترده‌ای بر بازار، تولید و مصرف دارد. این دو موضوع اثر مستقیمی بر جامعه ۱۰ میلیون نفری سهامداران خودرویی نیز داشته و باعث می شود تا از زیان چندین ساله آنها جلوگیری شود. از این رو، بهترین جایگزین عرضه خودرو در بورس کالا، اصلاح قیمت کارخانه‌ای خودرو و تعیین سود متعادل و اقتصادی برای تولیدکنندگان است.
در سال‌های اخیر، بازار خودرو در ایران با چالش‌های متعددی مواجه بوده به طوری که قیمت‌گذاری دستوری و محدودیت‌های دولتی باعث ایجاد نوسانات شدید، کمبود عرضه و افزایش تقاضا شده است. این وضعیت منجر به افزایش دلالی و کاهش کیفیت محصولات شده است.
در این شرایط تجربه قبلی عرضه خودرو در بورس کالا نشان داد که نوسان در قیمت کالاهای عرضه شده در بورس کالا امکان تصمیم‌گیری و تهیه منابع مالی را برای مشتریان سخت می‌کند. در مقابل، تعدیل قیمت کارخانه ای خودرو، تکلیف خودروساز و مشتریان را روشن می‌کند و به‌ویژه مشتریان با ریسک کاهش یا افزایش روزانه قیمت خودرو در بورس کالا مواجه نخواهند شد.
از سوی دیگر با تزریق نقدینگی با اصلاح قیمتها، امکان افزایش تیراژ تولید، اجرای پروژه‌های ارتقای کیفیت و توسعه محصول برای خودروساز فراهم می شود که البته افزایش تولید باعث رشد عرضه خودرو و در نتیجه کاهش قیمت بازار خواهد شد و رویکرد اصلی وزارت صمت در بازار خودرو محقق می شود.
مزایای آزادسازی قیمت خودرو
آزادسازی قیمت خودرو می‌تواند مزایای مختلفی را به همراه داشته باشد که یکی از آنها، افزایش رقابت بین شرکتهای عرضه کننده خودرو است، چرا که با حذف قیمت‌گذاری دستوری، خودروسازان برای جذب مشتریان مجبور به بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌ها خواهند بود.
توسعه صنعت از دیگر مزایای آزادسازی قیمت خودرو است که می‌تواند سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را در این بخش جذب کند و زمینه‌ساز نوآوری و توسعه فناوری در صنعت خودرو شود.
آزادسازی قیمت خودرو همچنین باعث تنظیم بازار می شود و در واقع، مکانیزم عرضه و تقاضا می‌تواند به تنظیم طبیعی بازار کمک کند و از نوسان شدید قیمتها جلوگیری کند.
یکی دیگر از اثرات مثبت آزادسازی قیمت خودرو، کاهش دلالی در این بخش است که با ایجاد شفافیت بیشتر در قیمتها، دلالی کاهش یافته و مصرف‌کنندگان می‌توانند از خرید مستقیم بهره‌مند شوند.
پیش نیازهای آزادسازی قیمت خودرو
برای اجرای موفق آزادسازی قیمت خودرو نیازمند اجرای برخی تدابیر هستیم که حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، تقویت نظارت بر کیفیت خودروها و همچنین توسعه سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های صنعتی و تحقیقاتی جهت رقابت پذیر شدن صنعت خودروسازی کشور از جمله این پیش نیازها است.
در هر حال، آزادسازی قیمت خودرو یک گام ضروری برای تحول صنعت خودروسازی ایران محسوب می‌شود. اگرچه چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد، اما با برنامه‌ریزی مناسب و اجرای تدابیر حمایتی، می‌توان از مزایای آن بهره برد. این اقدام نه تنها موجب رشد اقتصادی خواهد شد بلکه کیفیت زندگی مردم را نیز ارتقا خواهد داد.
از این رو و با توجه به موضع‌گیری معاون وزیر صمت در مخالفت با عرضه خودرو در بورس کالا ضروری است تا برای خروج خودروسازان از وضعیت فعلی چاره‌اندیشی شود و چه بهتر که وزیر صمت براساس دستورالعمل‌های شورای رقابت برای اصلاح قیمت خودروها پیشقدم شود.
گزارش از نرگس نیک ضمیر
انتهای پیام
