بازگشت تحریم‌ها تحت مکانیسم ماشه، صادرات فولاد ایران را با تهدیدات جدی روبرو کرده است. محدودیت‌های بانکی و افزایش هزینه‌ها می‌تواند رقابت‌پذیری محصولات ایرانی را کاهش داده و بازارهای سنتی را به خطر بیندازد.
به گزارش نبض صنعت، صادرات فولاد ایران، به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تجارت غیرنفتی کشور، در چند سال اخیر با چالش‌های متعددی روبرو بوده است، اما در حال حاضر و با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، این صنعت در معرض خطرات جدیدی قرار دارد که می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای بازارهای داخلی و خارجی داشته باشد.
فولاد ایران که به‌طور معمول سهم عمده‌ای از صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌دهد، حالا با مشکلاتی چون محدودیت‌های بانکی، حمل‌ونقل و بیمه محموله‌ها مواجه است که می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر توان رقابتی و سودآوری این بخش از اقتصاد کشور بگذارد. در این شرایط، بررسی ابعاد اقتصادی، سیاسی و راهکارهای مقابله با این بحران ضروری است.
بازگشت احتمالی تحریم‌های شورای امنیت، تحت عنوان مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک، تهدیدی جدی برای صادرات محصولات صنعتی ایران، به ویژه فولاد، به شمار می‌آید.
فولاد که سهم چشمگیری در صادرات غیرنفتی کشور دارد و سالانه بیش از ۱۰ میلیون تن از این محصول به بازارهای جهانی صادر می‌شود، با چالش‌های فراوانی در حوزه مبادلات بانکی، حمل‌ونقل دریایی و بیمه محموله‌ها روبرو می‌شود.
این مشکلات نه‌تنها دسترسی به بازارهای جدید را سخت‌تر می‌کند، بلکه حضور در بازارهای سنتی مانند ترکیه، عراق و افغانستان را نیز تهدید می‌کند، چراکه ممکن است این کشورها به دنبال گزینه‌هایی با قیمت‌های رقابتی‌تر باشند یا فولاد ایران را با شرایط سخت‌تری خریداری کنند که این امر منجر به کاهش حاشیه سود تولیدکنندگان می‌شود.
هزینه صادرات فولاد افزایش پیدا می‌کند
سیدرضا شهرستانی، عضو سابق هيئت مديره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، درباره تأثیر فعال‌سازی مکانیسم ماشه بر صادرات فولاد توضیح داد: شاید بتوان بعد از فعال‌سازی مکانیسم ماشه به کشورهایی نظیر عراق، افغانستان و … صادرات انجام داد، اما این صادرات هزینه بیشتری نسبت به گذشته دارد و میزان این هزینه مشخص نیست.
او افزود: علاوه بر مکانیسم ماشه، وجود کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و پرداخت با ارز نیمایی، معضلات جدیدی ایجاد کرده‌اند.
مکانیسم ماشه بر واردات اثرگذار است
شهرستانی درباره تأثیر مکانیسم ماشه بر واردات اظهار کرد: بعضی از انواع مواد اولیه نظیر الکترود‌ها، قطعات یدکی و فولادهای آلیاژی از طریق واردات تأمین می‌شوند که این شرایط بر تأمین مواد اولیه هم تأثیر می‌گذارد.
این فعال بخش خصوصی درباره کاهش سود کارخانه‌های تولیدکننده فولاد تصریح کرد: در حال حاضر، سود کارخانه‌های تولیدکننده فولاد هم کاهش چشمگیری پیدا کرده است. به عنوان نمونه، اگر شرکت فولاد مبارکه کنار گذاشته شود، ۱۱ شرکت باقی‌مانده پنج هزار میلیارد تومان سودآوری داشته‌اند، اما ذوب‌آهن به‌تنهایی دو هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان زیان‌ده بوده است. این یعنی در سه ماه ابتدایی سال جاری، ۱۱ شرکت اصلی حوزه فولاد دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سود داشته‌اند.
قطعا تولید فولاد کاهش پیدا می‌کند
او گفت: این وضعیت در حالی است که هنوز مکانیسم ماشه فعال نشده و هنوز قطعی گاز شدت پیدا نکرده است و با توجه به این شرایط، قطعا تولید کاهش پیدا می‌کند.
شهرستانی برای کاهش مشکلات انرژی پیشنهاد داد: در شرایط فعلی، باید انرژی تجدیدپذیر برای رفع مشکلات انرژی توسعه پیدا کند و دولت هم باید سیاست‌های خود را در زمینه انرژی اصلاح کند. اگر این اتفاقات رخ ندهد، قطعا شرایط سخت‌تر هم می‌شود و فعالان این‌حوزه به سمت فعالیت در حوزه‌های دیگر حرکت می‌کنند.
مکانیسم ماشه و چالش‌های جدی برای صادرات فولاد ایران
براساس این گزارش، بازگشت تحریم‌ها تحت مکانیسم ماشه، چالش‌های جدی برای صادرات فولاد ایران به همراه دارد. مشکلاتی مانند محدودیت‌های بانکی و حمل‌ونقل، علاوه بر سخت‌تر کردن دسترسی به بازارهای جدید، تهدیدی برای بازارهای سنتی مانند ترکیه و عراق نیز محسوب می‌شود. در این شرایط، کاهش حاشیه سود تولیدکنندگان و افزایش هزینه‌ها اجتناب‌ناپذیر است.
اظهارات فعالان صنعت فولاد نشان می‌دهد که در حال حاضر، مشکلات ساختاری مانند کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و تأمین انرژی نیز بر شدت بحران می‌افزاید. پیشنهادات برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و اصلاح سیاست‌های انرژی، هرچند راهکارهایی ضروری به نظر می‌رسند، اما نیازمند اجرای فوری و تدابیر جامع‌تر هستند.
در نهایت، با توجه به شرایط بحرانی، اگر سیاست‌های اقتصادی و تجاری سریعاً به سمت تقویت رقابت‌پذیری و رفع مشکلات اساسی هدایت نشود، خطر کاهش تولید و خروج بسیاری از فعالان از این حوزه بسیار محتمل است.
انتهای پیام
